نیمرخ‌های انگیزش تحصیلی دانشجویان پرستاری و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی: رویکرد فرد- محور

  مقدمه: در جریان فعالیت یادگیری، متغیرهای مختلفی چون انگیزش، عزت نفس و روش‌های یادگیری می‌توانند بر فراگیر تأثیر بگذارند. در این راستا، شواهد پژوهشی حوزۀ آموزش حاکی از آن است که انگیزش یکی از عوامل مهم در بهبود عملکرد دانشجویان است. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نیمرخ انگیزشی دانشجویان پرستاری با استفاده از رویکرد فرد- محور و مقایسه پیشرفت تحصیلی با توجه به این نیمرخ‌‌ها انجام گرفته است. مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- علّی مقایسه‌ای است. تعداد 181 نفر دانشجوی کارشناسی پرستاری دانشکده پرستاری تبریز در سال‌تحصیلی 91-90، مقیاس انگیزش تحصیلی (AMS) را تکمیل نمودند. ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده (73/0 تا 86/0) نشان می‌دهد که این مقیاس از همسانی درونی نسبتاً بالایی برخورداراست. این مقیاس 28 سؤال هفت گزینه‌ای دارد که سه نوع انگیزش درونی (دانش، موفقیت و تحریک)، سه نوع انگیزش بیرونی (تنظیم بیرونی، تنظیم درون‌فکن، تنظیم همانندسازی) و بی‌انگیزشی را اندازه می‌گیرد. معیار پیشرفت تحصیلی نیز معدل ترم قبل دانشجویان بود. برای تحلیل داده‌‌‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS از روش‌‌‌ تجزیه خوشه‌‌‌ای سلسله مراتبی، تحلیل واریانس یک راهه و چند متغیره بهره گرفته شد. یافته‌ها: براساس نتایج حاصل از تجزیه خوشه‌ای، سه خوشه‌ انگیزشی برای دانشجویان به‌دست آمد: 9% در خوشه کمیت پایین (انگیزش درونی و بیرونی پایین و بی‌انگیزشی بالا)، 46% در کمیت متوسط (سطوح متوسط در سه بعد انگیزشی) و 44% در کمیت بالا (انگیزش درونی و بیرونی بالا و بی‌انگیزشی پایین) قرار گرفتند. پیشرفت تحصیلی خوشه کمیت پایین، کمتر از سایر خوشه‌ها بود (0/05>P). به‌‌علاوه، دانشجویان دختر انگیزش خودمختار بالاتری نسبت به دانشجویان پسر داشتند (0/01>P). از سویی، میزان بی‌انگیزشی دانشجویان سال چهارم نسبت به سایر دانشجویان بالاتر بود (0/005>P). نتیجه‌گیری: یافته‌‌های به‌‌دست آمده می‌‌تواند به مسئولین حوزه آموزش کمک نماید تا با طراحی برنامه‌‌های مداخله‌ای تربیتی در ارتقا و یا حفظ ‌انگیزش دانشجویان به‌‌ویژه دانشجویان سال آخر، در طول سال‌‌های تحصیلی اقدامات مؤثری را انجام دهند.